به نقل از «ایسنا»

ناکامی بخش کشاورزی در مدیریت منابع آیی

تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۵۰۲۷۴

یک پژوهشگر حوزه آب و قنات گفت: چگونگی و میزان مصرف آب در موادی از برنامه سوم توسعه مورد توجه و اهمیت قرار گرفت و در برنامه چهارم و سایر برنامه‌ها نیز به عنوان مساله مهم مورد توجه بوده، در نهایت در برنامه هفتم عنوان شد با ایجاد بسترهای مناسب باید تا پایان برنامه ۲۵ درصد مصرف آب در بخش کشاورزی کاهش یابد، ولی تاکنون این اهداف به طور کامل و دقیق عملیاتی نشده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

محمد حسین پاپلی یزدی در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه ضعف بسترهای قانونی عامل مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی است،  اظهار کرد: ضروری است شرکت‌های دانش بنیان داخلی،  تجهیزات و ابزارهای نوین آبیاری را طراحی وبومی‌سازی کرده و کشاورزی کشور را به این سیستم تجهیز کنند.

وی ادامه داد: در این برنامه‌ها آمده است که  قسمت اعظم آبیاری باید سیستم تحت فشار باشد،  این قانون در بخش‌های خصوصی و درمزارع بزرگ در سطح  ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ هکتار در خراسان،  مرودشت،  آذربایجان و مزارع تحت نظر بنیاد مستضعفان وجانبازان و آستان قدس رضوی اجرایی شد و آبیاری به صورت قطره‌ای،  بارانی،  سطح زیر کشت انجام گرفت،  اما به دلیل سرمایه‌بر بودن،  نداشتن متخصص، ابزار و تکنولوژی کافی، این قانون در سطح کلان و در مقیاس گسترده اجرایی نشده است.

این محقق و پژوهشگر با تاکید بر اینکه از آنجا که این تکنولوژی‌های روز دنیا وارداتی است و برای کشور صرفه اقتصادی ندارد؛ گفت: می‌توان از شرکت‌های دانش بنیان بهره گرفت و با بومی‌سازی و بهره‌گیری از دانش داخلی، ابزار و تکنولوژی‌های لازم در داخل کشورطراحی و توسط شرکت‌های صنعتی داخلی با تامین اعتبارات لازم تولید کرد.

پاپلی با اشاره به افزایش تولید محصولات کشاورزی و ایجاد امنیت غذایی به‌ عنوان تکالیف وزارت کشاورزی و حفاظت از منابع آبی به عنوان تکلیف وزارت نیرو گفت: مهمترین و اساسی‌ترین اقدام هماهنگی و تعامل سازنده بین وزارت نیرو و جهاد کشاورزی است تا بتوانندقوانین و تفاهم نامه‌های موجود را به مرحله اجرا درآورند.

وی گفت: بسیار ضروری است که شرایط فعلی و ظرفیت‌های آبی موجود کشور به صورت دقیق و شفاف برای مردم و کشاورزان توضیح وبه آنها اطمینان داده شود که با کاهش مصرف،  از درآمدشان کاسته نمی‌شود،  همچنین ترویج شود که با کاهش مصارف آب،  سطح کشترا توسعه مجدد نداده و اقدام به تولید در مقیاس و هکتار بیشتر نکنند.

وی یکی از موانع جدی در این مسیر را شرکت‌های تعاونی‌ روستایی عنوان کرد و گفت: این بخش بدون دانش کافی از بازار فروش، کشاورزان را وادار به تولید بیشتر می‌کنند،  اقدامی که بعضا به ایجاد تولیدات مازاد و اتلاف منابع آبی می‌انجامد.

پاپلی فقدان زنجیره تامین،  تولید،  بازاریابی و ارزش افزوده مواد کشاورزی را ضعف جدی دیگر در مصرف آب بخش کشاورزی دانست و گفت: رویکرد خام فروشی در بازار محصولات کشاورزی دنیا تغییر کرده است و کشورها با استفاده از دانش و تکنولوژی روز محصولات فرآوری شده با ارزش و صرفه اقتصادی بیشتر را به بازارها عرضه می‌کنند،  به عنوان مثال به جای فروش گوجه فرنگی به صورت خام باتولید پروتئین هسته گوجه‌فرنگی،  بازارهای بین‌المللی را در اختیار می‌گیرند و آب و خاک را ارزان نمی‌فروشند.

پاپلی در پاسخ به این سوال که آیا قنات‌ها به عنوان یک ساز و کار کهن در این کشور امروزه می‌توانند مشکل آب در بخش کشاورزی راحل کنند؟ گفت: قنات‌ها به عنوان فرهنگ و تمدن ۱۷۰۰ ساله دیگر نمی‌توانند پاسخگو و تامین‌کننده آب مصرفی جمعیت کنونی کشور باشند،  اما می‌توان از الگوی مدیریتی که در استفاده از آب قنات‌ها به کار گرفته می‌شد استفاده بهینه کرد.

وی ادامه داد: بهره‌برداری از آب قنات‌ها به‌گونه‌ای بوده که توانسته است ۱۷۰۰ سال در یک سرزمین کم آب با وجود داشتن ۱۲۰۰ شریک آبی با میزان مصرف ۲ دقیقه تا ۶ ساعت مصرف،  به بقاء خود ادامه دهند.  منابع آب این قنات‌ها توسط ۳ یا ۴ نفر بدون هیچ اختلاف و تاخیری در دوره زمانی ۱۲ روزه،  آبیاری مزارع را مدیریت کرده و هزینه‌های بالاسری را کاهش می‌داده است.

این محقق در حوزه آب و قنات گفت: نکته مهم و قابل توجه در مورد قنات‌ها نظم و انضباطی است که بین زمان،  مکان و سرمایه برقراربوده و ما امروزه می‌توانیم به عنوان یک ساختار مدیریتی دقیق در مدیریت منابع آب به کار گیریم.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: بحران کم آبی اقتصادي صادرات دلار بانك مركزي قنات ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۵۰۲۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

البرزهم چنان عطش دارد

میهن: بارش های اخیر در اذهان عموم مردم چنین تداعی می کند که احتمالا بخشی از خشکسالی های حادث شده ترمیم شده است.

این در حالی است که بررسی شرایط اقلیمی کشور بیانگر یک توالی دوره ای ۳۰ ساله ترسالی و ۳۰ ساله خشکسالی یا کم بارشی است که استان البرز یا ایران کوچک با گستره پنج هزار و 800کیلومتر مربعی اش از این قاعده مستثنی نیست .

استان البرز اکنون تحت تاثیر تغییر اقلیم میزان بارندگی سالانه آن روند افولی را طی می کند به طوریکه در سال زراعی گذشته به نسبت سایر مناطق کشور از نزولات جوی بهره کافی نگرفته است.

طبق گزارش های رسمی دستگاه های تامین آب استان البرز، میزان دسترسی به سفره های آب زیرزمینی این استان از حدود ۲۰ تا ۴۰ متر در دهه  در حال حاضر به بین ۷۰ تا ۳۰۰ متر رسیده است.

کاهش این منابع آبی افزون بر تنش آبی، پدیده های مخرب زیست محیطی دیگری مانند فرونشست زمین، گسترش مناطق بیابانی و خشکیدگی تالاب صالحیه و در مجموع نابودی منابع آبی البرز را در پی داشته که این روند به دغدغه بزرگی برای متولیان و دست اندرکاران امور آب استان تبدیل شده است.

برداشت بی رویه آب

بررسی هریک از عوامل تشدید کننده بحران آب در البرز بیانگر انجام فعالیت های بی ضابطه و غیر اصولی در برداشت از منابع آبی و استفاده از این منابع است، اقداماتی که دود ناشی از آنها به چشم همگان خواهد رفت بدون آنکه کسی خود را در این میان مقصر جلوه دهد.

با نزدیک شدن به تابستان گرم ۱۴۰۳ و کاهش بارش برف و نبود اندوخته ناکافی برای سدها و سفره های زیر زمینی برای این استان  و تراز آبی امسال نسبت به بلندمدت منفی است.

در این سال ها دستگاهه ای اجرایی البرز پروژه های متعددی برای تامین و ذخیره سازی آب در دست اجرا قرار داده که از طرح جامع آبرسانی گرفته تا تغذیه مصنوعی دشت ها با سرعت در حال ساخت و اجرا است.

آخرین بررسی ها نشان می دهد که میزان ذخیره آبی۲ سد کرج و طالقان آنقدر کافی نیست که برای تابستان ۱۴۰۳ به آنها امیدوار بود مگر اینکه در ۲ ماه آینده نزول بیشتر رحمت الهی شامل حال این خطه و سایر مناطق کشور شود.

صرفه جویی تنها راه برون رفت از بحران

برای برون رفت از این بحران چه کاری می توان انجام داد؟ در همین رابطه داوود نجفیان مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان البرز ضمن اشاره به لزوم همکاری مصرف کنندگان در خروج از این بحران گفت: از آن جایی که بارش برف در ارتفاعات کافی نبوده و همین امر سبب شد تا میزان ذخیره این منابع آبی مناسب نباشد بر همین اساس از مردم و دستگاه های اجرایی می خواهیم تا تنش آبی را در سال جاری جدی بگیرند و به فراخور این وضعیت همکاری کنند.

 وی ادامه داد: طبق آخرین بررسی ها اکنون ۲۹ درصد ظرفیت سد کرج از آب پر است؛ در حالی پارسال در این برهه زمانی ۳۳ درصد بود.

وی افزود: ضمن اینکه اکنون نیز ۴۲ درصد ظرفیت سد طالقان آب فرا گرفته که البته نسبت به مدت مشابه سال قبل بهتر است اما با توجه به بالا بودن برداشت آب  برای حوزه جغرافیایی محدوده این سد کافی نیست.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای البرز اظهار کرد: در این شرایط آبی باید طرح کشت تکلیفی در استان البرز اجرا شود ضمن آنکه استفاده از آب بازچرخانی شده باید جایگزین آبیاری مزارع و صنایع استان شود.

وی گفت : تاکنون منابع مناسب برای تامین آب کشاورزی از محل تصفیه خانه های البرز تامین شده که در این زمینه نیازمند همکاری دستگاههای متولی هستیم.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای البرز بیان کرد: طرح تغذیه مصنوعی دشت های استان البرز با جدیت در حال اجرا است و تاکنون ۲ طرح آن با ظرفیت ۱۰۲ میلیون مترمکعب برای مهار سیلابها در دشت های فردیس و هشتگرد به بهره برداری رسیده است.و البته ۲ طرح دیگر در دشت های ساوجبلاغ و کرج در دست ساخت قرار دارد.

مدیرعامل شرکت آبفا استان البرز با بیان اینکه طی ۲ سال اخیر پروژه های متعددی از جمله تکمیل و ساخت چهار تصفیه خانه آب در استان اجرا شده است، گفت : تمام تلاش ما این است که در مناطق دارای تنش آبی مشکل را برطرف کنیم.

الزام به کاهش مصرف

از آن جایی که در حال حاضر سرانه مصرف آب در البرز بالای ۲۵۰ لیتر در شبانه روز است که طبق گفته دست اندرکاران این حوزه باید این میزان مصرف را به حدود ۱۵۰ لیتر کاهش پیدا کند فرهنگسازی می تواند در بحث مصرف آب تا حد زیادی موثر باشد

هر چند دستگاههای متولی با سرعت در حال تامین آب مناطق مختلف استان هستند اما طبیعتا صرفه جویی مهمترین اقدام برای عبور از تنش آبی است .

منبع: قدس آنلاین تکتم بهاردوست